Boekentip ‘Gezag’
De wetenschap van macht, gezag en leiderschap
(Mark van Vugt & Max Wildschut)
Toen we nog in groepen over de savanne liepen, achter onze leider aan, deden we dat op basis van onze eerste levensbehoefte; overleven. Aangezien de mensheid duizenden jaren op deze manier heeft geleefd, is ons brein nog niet in alle opzichten geëvolueerd naar de tijd van nu. Dit wordt de mismatch genoemd.
15.000 jaar geleden werd de leider uit zijn rol gezet wanneer de volgers het gevoel hadden dat de leider uit eigen belang handelde of het welzijn van de groep in gevaar bracht. In hedendaagse organisaties met functionele hiërarchie is het echter niet mogelijk om als team de leider te negeren omdat de leidinggevende functionele macht heeft gekregen. Dit leidt in de praktijk tot wat de auteurs een mismatch noemen, waardoor ons instinct van slag raakt. Gezag leidt tot een betere overtuiging om je te volgen als leidinggevende.
Als (toekomstig) leider kun je hier je voordeel mee doen. Wil je een leider zijn op basis van macht? Of op basis van gezag? Wat is eigenlijk het verschil en op welke manier krijg ik uiteindelijk wat ik wens te bereiken? En hoe?
In het boek ‘Gezag’ van de hand van Mark van Vugt en Max Wildschut wordt uiteen gezet dat leiderschap op basis van macht niet langer voldoende is. Natuurlijke leiders hebben gezag waardoor mensen hen willen volgen. Dit kost minder energie en heeft de grootste opbrengst. Zij zetten dit uiteen met veel praktijkvoorbeelden, onderverdeeld in zeven principes om gezag te ontwikkelen.
Principe 1: Ken en vind je niche. Wanneer jij je niche goed kent, bevind je je in een situatie waarin je met jouw persoonlijkheid en kwaliteiten een toegevoegde waarde kunt bieden en als leider gezien wordt. Dit kost minder energie en levert het beste resultaat op.
Principe 2: Leef je In. Begrijp oprecht wat er speelt bij mensen en toon daarbij ook empathie.
Principe 3: Dien de groep. Een dienende leider heeft een persoonlijke motivatie om mensen te helpen en te ondersteunen. Het gaat niet om jou, maar om de ander of de groep.
Principe 4: Ken je moment. Gezag is situationeel en is afhankelijk van een bepaalde context. In bepaalde situaties is leiderschap van toegevoegde waarde. Weet wanneer deze momenten zijn en de juiste timing afwachten.
Principe 5: Gedraag je. Het gaat om de noodzaak om betrouwbaar en eerlijk te zijn, oftewel integriteit is hier het belangrijkste woord.
Principe 6: Ken je uitdaging. De enige manier om persoonlijk te groeien als leidinggevende, is om goed in beeld te hebben wat je uitdagingen zijn in de organisatie waarin je werkt. Zelfreflectie is daarbij belangrijk.
Principe 7: Ontwikkel je. Zonder leren is er geen leiderschap. Goed leiderschap is een expertise die om ontwikkeling vraagt in ervaring en in kennis.
Werken aan de hierboven zeven gedragsprincipes helpt om je te ontwikkelen als leidinggevende en nodigt tegelijkertijd mensen uit jou te volgen vanuit hun natuurlijk instinct in plaats van door de aan jou toebedeelde functionele macht.
Doordat het boek vol staat met voorbeelden van bekende leiders en de context daarin goed is omschreven, is het prettig te lezen. Daarnaast wordt je ook aan het denken gezet door verschillende reflectievragen voor jou als lezer. Ook kun je online een aantal wetenschappelijke testen invullen die jou inzicht geven over jezelf.
Van harte aanbevolen!