Wat organisaties kunnen leren van muzikanten

Heb je wel eens een bedrijfsuitje in de Ziggodome gehad? Ik raad het je aan, want organisaties kunnen onvoorstelbaar veel leren van muzikanten. Tientallen individuen met verschillende specialismen die samen werken aan dat ene resultaat. Klinkt bekend?

Een bedrijf als orkest, zoekend naar symfonie.

Synergie tussen de verschillende instrumenten, flexibel inspelen op je publiek en een heldere rolverdeling ten behoeve van dat gezamenlijke doel.

In alle jaren als organisatieadviseur en muziekfanaat heb ik veel verbanden ontdekt. Lessen voor ondernemers en managers bij het inrichten van de organisatie, gebaseerd op muziek.

Om valse noten te voorkomen…

Hoe zorg je voor muziek in je organisatie? Dat je fluitend je strategische doelstellingen haalt? Ik zie vier onmisbare instrumenten:

Ik zou over ieder onderdeel een column kunnen schrijven, maar in dit geval benadruk ik vooral de benodigde samenhang. Het één kan niet zonder het ander. Sterker nog, het hebben van een juiste (of laten we laagdrempelig starten: dezelfde) partituur, maakt het gemakkelijker om samen op de tel te spelen; oftewel middels een strakke metronoom de voortgang van de doelen te meten. Zorg dus voor synergie.

Ze staan gezamenlijk in het teken van de strategie.

Ik herinner mij het basisschool-kerstconcert van mijn kinderen nog goed. 27 scholiertjes netjes op een rij, uit de kluiten gewassen instrumenten op schoot en ieder met de juiste nootjes op hun netvlies. Het resultaat was aandoenlijk, aanstekelijk en … chaotisch. De blokfluitist soleerde zonder afspraak, de drummer sloeg zijn eigen ritme, en de tamboerijn dreef weg van angst.

De verbinding ontbrak omdat niemand zijn rol binnen het geheel doorgrondde.

In de jaren daarna trof ik dit op professioneel niveau vaak opnieuw aan. In productiehallen, installatiebedrijven en accountantskantoren. Organisaties zonder verbinding. Vanaf een afstandje leek het keurig georganiseerd, maar bij de fundering ontdek ik vaak instabiliteit.

Op de meeste directietafels lag een tekening, waar alle functies netjes een plekje hadden gekregen. Er was zo goed over nagedacht. Waarom kon de organisatie dan toch geen toon houden? Waar bleef het applaus?

Het is simpel om organisaties ingewikkeld te maken.

Het schuiven met functies, rondom mensen heen organiseren, uittekenen van driedimensionale hiërarchielijnen, en het opstellen van talloze KPI’s. Als structuurliefhebber is dit ook mijn valkuil.

Maar de ervaring leert mij dat eenvoud altijd effectiever is.

De grootste hits zijn immers vaak ontstaan in ‘ontspannen’ jamsessies. Los van de dagelijkse gang van zaken nieuwe ritmes verkennen. De kunst is vervolgens om daar één pakkende studiotrack van te maken. Inclusief intro en outro. Met behulp van partituur, metronoom, repetities en een aangewezen dirigent.

Maak de concepten concreet, bespreek verbanden en neem het eindresultaat op.

Maar zorg er wel voor dat het ook live op een podium uitvoerbaar is. Sommige organisatieconstructies zijn zo minutieus in elkaar gezet, dat ze bij de eerste grote praktijkvoering uit elkaar vallen.

Wat overblijft zijn de binaire ideologieën aan de directiemuur. Wezenlijk menselijke verandering blijft achterwege. Terwijl dat nu juist het doel was…

Op de meeste directietafels ligt een grote tekening, waar alle functies netjes aan plek hadden gekregen. Waarom kon de organisatie dan toch geen toon houden?

Een passende organisatiestructuur gaat niet om de tekening, maar wat mensen er in de praktijk van maken.

Blijf dus niet zoeken naar de beste organisatiestructuur. Deze bestaat simpelweg niet. Het gaat om de meest-optimale match met jouw organisatie. Hoe sluit-ie aan op de strategie? Is het bestand tegen alle interne en externe bewegingen? Het is niet altijd hetzelfde liedje…

Wat op het plaatselijk festivalterrein goed klonk, past minder in een volle concertzaal.

Toets je organisatie-inrichting dus op je strategie.  Slijp bij waar nodig. Communiceer. De winnende strategie werkt alleen wanneer alle medewerkers de organisatieprincipes eigen maken.

Wij denken daarom altijd vanuit Focus-Alignment-Commitment. Het begint bij een heldere strategie, opgesteld door een topteam met ambitie, waar mijn collega Hendri Meilink eerder over schreef. Breng vervolgens je organisatie in lijn met die strategie. Stroomlijn de krachtige managementsystemen en borg je acties. Dáár ontstaan de vier instrumenten die ik eerder benoemde. Maar zowel de strategie als je processen kunnen niet zonder toegewijde en kundige mensen. Verlies die niet uit het oog.

Zó ontvangen organisaties een staande ovatie.

---

Eric Moen is organisatieadviseur en directeur-eigenaar van IJsselvliet.

Zijn opdrachtgevers zijn ondernemers in Noord en Midden Nederland, waarbij de toekomst morgen al voor de deur staat. IJsselvliet daagt deze ondernemers uit de horizon verder te leggen en keuzes te maken. Even stil staan, om vervolgens samen in beweging te komen.

Strategie bepalen, een kwestie van doen.

revpzbra@vwffryiyvrg.ay
06 – 43 37 88 16